Χειρουργική στόματος


Η Χειρουργική στόματος είναι εξειδίκευση της Οδοντιατρικής επιστήμης. Παραδοσιακά το πεδίο της χειρουργικής του στόματος περιλαμβάνει όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται εντός της στοματικής κοιλότητας και οι οποίες μπορούν να εκτελεστούν με τοπική αναισθησία σε περιπατητικούς ασθενείς. Η στοματική χειρουργική αποτελεί κομμάτι του ευρύτερου γνωστικού αντικειμένου της ειδικότητας της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής.


Ιστορική Αναδρομή

Οι χειρουργικές τεχνικές, οι οποίες εφαρμόζονται ακόμη και σήμερα στη χειρουργική του στόματος, εισήχθησαν από έναν γενικό χειρουργό, τον Dr. Partsch (ακρορριζεκτομή 1896, επεμβάσεις κύστεων 1892, 1910). Ο Partsch περιγράφεται ως ο επιστήμονας που "έβαλε το νυστέρι στο χέρι του οδοντιάτρου", όχι μόνο για τη διάνοιξη οδοντογενών αποστημάτων αλλά και για επιτυχείς οδοντιατρικές χειρουργικές θεραπείες.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η χειρουργική στόματος γνώρισε δραματικές εξελίξεις. Η ανάγκη για αντιμετώπιση ακόμη πιο εκτεταμένων επεμβάσεων οδήγησε αρκετούς οδοντιάτρους στο να εκπαιδευτούν σε χειρουργικές τεχνικές που απαιτούν γενική αναισθησία σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ανάγκη για διεύρυνση των γνώσεων που χρειάζεται ο οδοντίατρος που ασχολείται με την χειρουργική του στόματος. Έτσι περίπου στην δεκαετία του ΄60 στις Η.Π.Α. αλλά και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης η ενασχόληση κάποιου οδοντιάτρου με τη χειρουργική του στόματος προαπαιτούσε την τριετή εκπαιδευσή του σε νοσοκομείο. Με τον τρόπο αυτό δόθηκε η ευκαιρία σε αυτούς τους πρωτοπόρους χειρουργούς στόματος να επεκταθούν ακόμη περισσότερο σε χειρουργικές επεμβάσεις γειτονικών ανατομικών δομών όπως οι σιελογόννοι αδένες, το ιγμόρειο άντρο και ο τράχηλος. Η διεύρυνση αυτή, καθώς και το γεγονός ότι οι οδοντίατροι αυτοί ήταν υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση βαρέως πασχόντων ασθενών υπό γενική αναισθησία στο νοσοκομείο, οδήγησε στα μέσα της δεκαετίας του '70 στην ανάγκη για επιπλέον ιατρική εκπαίδευση. Έτσι με την πάροδο των ετών σε όλες τις χώρες του κόσμου άρχισε να καθιερώνεται μια νέα ειδικότητα, η στοματική και γναθοπροσωπική χειρουργική, η οποία αποτελεί ειδικότητα τόσο της οδοντιατρικής όσο και της ιατρικής επιστήμης διότι η απόκτηση του τίτλου της προαπαιτεί τη λήψη τόσο του πτυχίου της Οδοντιατρικής όσο και της Ιατρικής Σχολής.

Παρόλη τη δημιουργία της σχετικά νέας ειδικότητας της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής, η λεγόμενη "μικρή" χειρουργική του στόματος δεν έπαψε να ασκείται από τους οδοντιάτρους σε περιπατητικούς ασθενείς υπό τοπική αναισθησία στο περιβάλλον του οδοντιατρείου. Τα τριετή μεταπτυχιακά προγράμματα για την ειδίκευση οδοντιάτρων στην χειρουργική του στόματος δεν έπαψαν να λειτουργούν παγκοσμίως, βγάζοντας επαρκώς καταρτισμένους οδοντιάτρους σε αυτό το μικρό κομμάτι της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής.

Εξελίξεις

Ήδη από το 2001 στην οδηγία της Ε.Ε. σχετικά με την αναγνώριση των πτυχίων και τίτλων ειδικότητας μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κρατών (Directive 2001/19/EC) η Χειρουργική του Στόματος αναγνωρίζεται ως ειδικότητα της Οδοντιατρικής επιστήμης, όπως και η Ορθοδοντική. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αναγνωρίζεται ως διαφορετική ειδικότητα από αυτή της Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, η οποία αποτελεί ειδικότητα τόσο της Οδοντιατρικής όσο και της Ιατρικής επιστήμης διότι προϋποθέτει στην απόκτηση δύο πτυχίων και τουλάχιστον 4ετή εκπαίδευση σε Νοσοκομείο.

Στην πιο σύγχρονη οδηγία της Ε.Ε. (DIRECTIVE 2005/36/EC) γίνεται ακόμη πιο σαφής καθορισμός της ειδικότητας. Σύμφωνα με αυτή η απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της Χειρουργικής του Στόματος προϋποθέτει την απόκτηση του Πτυχίου της Οδοντιατρικής και τριετή μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει τόσο κλινική άσκηση όσο και εκπαίδευση πάνω στην έρευνα.

Η ειδικότητα της Χειρουργικής του Στόματος δεν είναι ακόμη θεσμοθετιμένη νομικά σε όλα τα Κράτη της Ε.Ε. Στο Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίστηκε μόλις το 2007. Η Χειρουργική του Στόματος είναι αναγνωρισμένη ως ξεχωριστή ειδικότητα από αυτή της Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής στην Κύπρο, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία και στην Γερμανία.

Η ειδικότητα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η ειδικότητα δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμη πλήρως νομικά. Στις 16 Νοεμβρίου του 2004 με Προεδρικό Διάταγμα (υπ' αριθ. 240)(ΦΕΚ 222/2004) η Ελληνική νομοθεσία εναρμονίστηκε με την Ευρωπαϊκή οδηγία του 2001 (Directive 2001/19/EC). Στο συγκεκριμένο προεδρικό διάταγμα αναγνωρίζεται ο όρος στοματική χειρουργική αλλά ακόμη παραμένουν αρκετές ασάφιες τόσο στον καθορισμό της ειδικότητας της Χειρουργικής του Στόματος όσο και αυτή της Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής.

Οι δύο Οδοντιατρικές Σχολές της χώρας παρέχουν εδώ και μερικά χρόνια αναγνωρισμένους μεταπτυχιακούς τίτλους ειδίκευσης στην Χειρουργική του Στόματος:


Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οδοντιατρική Σχολή

Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Παθοβιολογία Στόματος με κατεύθυνση Χειρουργική Στόματος (τροπ.ΦΕΚ 772/Β΄/28-06-06)


Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Οδοντιατρική Σχολή

Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Οδοντοφατνιακή Χειρουργική, Χειρουργική Εμφυτευματολογία και Ακτινολογία (ΦΕΚ 1099/Β΄/07-8-03)

Γνωστικό αντικείμενο

Το γνωστικό αντικείμενο της Χειρουργικής του Στόματος όπως αυτό καθορίστηκε από την British Association of Oral Surgeons το 2005 περιλαμβάνει:

1. Χειρουργικές εξαγωγές δοντιών και υπολειμματικών ριζών, παθολογιών που σχετίζονται με αυτά, καθώς και αντιμετώπιση επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν από αυτές συμπεριλαμβανομένης της στοματοκολπικής επικοινωνίας.
2. Αντιμετώπιση των οδοντογενών ή άλλων λοιμώξεων της στοματικής κοιλότητας
3. Αντιμετώπιση των εγκλείστων δοντιών καθώς και των επιπλοκών που μπορεί να δημιουργηθούν (φρονιμίτης)
4. Περιακρορριζική χειρουργική (Ακρορριζεκτομή)
5. Οδοντοφατνιακή χειρουργική που σχετίζεται με ορθοδοντική θεραπεία
6. Εκτέλεση βιοψίας ενδοστοματικά
7. Αντιμετώπιση καλόηθων ή κυστικών αλλοιώσεων των σκληρών και μαλακών ιστών του στόματος
8. Αντιμετώπιση καλόηθων όγκων των σιελογόνων αδένων με ενδοστοματική προσπέλαση καθώς και εξοικείωση με την διάγνωση άλλων παθήσεων των σιελογόνων αδένων ώστε να παραπεμφθούν κατάλληλα (σε Στοματικό και Γναθοπροσωπικό Χειρουργό, Ωτορινολαρυγγολόγο κ.α.)
9. Τοποθέτηση οστεοενσωματούμενων οδοντικών εμφυτευμάτων συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών ιστικής αναγέννησης (σκληρών και μαλακών ιστών)
10. Εξοικείωση με κατάλληλες τεχνικές ελέγχου του πόνου και του άγχους συμπεριλαμβανομένης της ενσυνείδητης νάρκωσης
11. Αντιμετώπιση ενηλίκων και παιδιών με συνυπάρχοντα συστηματικά νοσήματα
12. Αντιμετώπιση των οδοντοφατνιακών τραυμάτων καθώς και εξοικείωση με την διάγνωση των καταγμάτων των γνάθων και άλλων γναθοπροσωπικών καταγμάτων ώστε να παραπεμφθούν κατάλληλα (σε Στοματικό και Γναθοπροσωπικό Χειρουργό, Πλαστικό Χειρουργό κ.α.)
13. Αντιμετώπιση του στοματογναθοπροσωπικού πόνου συμπεριλαμβανομένων των δυσλειτουργιών της κροταφογναθικής άρθρωσης
14. Κλινική διάγνωση του καρκίνου του στόματος και άλλων πιθανών κακόηθων αλλοιώσεων ώστε να παραπεμφθούν κατάλληλα (σε Στοματικό και Γναθοπροσωπικό Χειρουργό, Ωτορινολαρυγγολόγο, Πλαστικό Χειρουργό κ.α.)
15. Διάγνωση των στοματογναθικών ανωμαλιών διάπλασης ώστε να παραπεμφθούν κατάλληλα (σε Στοματικό και Γναθοπροσωπικό Χειρουργό)
16. Διάγνωση των αλλοιώσεων του βλεννογόνου του στόματος και κατάλληλη παραπομπή τους (σε Στοματολόγο, Στοματικό και Γναθοπροσωπικό Χειρουργό)


Πηγές

1. Sailer H, Pajarola G. Oral surgery for the general dentist. 1st ed. Georg Thieme Verlag. Germany 1999
2. Κείμενο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2001/19/EC από το Official Journal of the European Union
3. Κείμενο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2005/36/EC από το Official Journal of the European Union
4. The British Association of Oral Surgeons
5. European Federation of Oral Surgery Societies
6. Επιστημονικό περιοδικό Oral Surgery
7. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Οδοντιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
8. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Οδοντιατρική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Από τη Livepedia.gr + ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License